Sındırgı Şivesi ile Coşkun Amca’nın Palavraları

Sındırgı Düvertepe köyü/mahallesinden Coşkun amcamızdan dinlediğimiz ve her hikayesinde bizi güldüren amcamızın yaşanmış hikayelerinden önce “Sındırgı Şivesi” kısmına değinmek istiyorum..

Aslına bakarsak Sındırgı şivesi kelimesi yanlış çünkü şive demek bu değil buna “Sındırgı Ağzı” demek lazım.. Ülkece yanlış kullanılan kelime gruplarından birisidir bu. Şive daha farklı bişey şimdi burda değinmek istemiyorum.. (Bknz : Azerbaycan Şivesi, Türkmenistan Şivesi..)

Sındırgı Ağzı, Egenin genel kullanım yapısıyla hemen hemen aynı özelliği taşımaktadır.. “R ve L” harfleri başta olursa, başına sesli harf (bknz: İLimon, ıRamazan ..) gelmesiyle birlikte ortada ve sonda ise R harfleri hiç söylenmez.. Y harfleri de aynı şekilde ( bknz: Söölenmez..)  Yöre yöre değişik takılar da takıldığı olsa da genel Sındırgı halkında artık onlar kalkmıştır.. (Gidipduruvee).. Bundan keri, bazı kelimeler ise çok farklı olarak kullanılmaktadır, bunları Coşkun abinin hikayelerinde sıkça karşılaşacağız zaten.. Yanlarında bilinen anlamlarıyla birlikte tabi..

Bir de bazı yörelerde kelimelerin sonunda “Nazal N” dediğimiz Türk boylarının da tarih boyunca kullandığı bir ses var.. Tabi harfe geçmediği için pek bilinmez.. Nazal N, örnek olarak “yapacâmıng” kelimesindeki  n ve g harflerinin bütünüdür.. Sındırgı’da duranlar bilirler zaten 🙂

Bu kadar teorik bilgiden sonra gelelim Coşkun amcamızın, dinlediğimizde bize tebessüm ettirdiği hikayesine;

Düvertepeli Coşkun Amca Anlatıyor;

Tarihin birinde Sındırgı’ya gittim , tabi u zamanın beerinde arabamı vaa, tek tük..  Sene 1974 -75 -76 seneleri oması lazım.. Bende u zamanlaa al tüylü , bakımlı şılak bi beygir vadı.. Sındırgı’da işlerimi hallettim , pindim beygire köye geliom, Nâra’nın urlara geldim , hacı murat bi taksi beni geçem diye uğraşıpduru, ben buna tabi tav oldum , sen misin bene düdük çalan didim, beygirin kıçına ayaklarımın topuklarınla bi patlattım, inanırmın dayıcem ben önde hacı murat arkada , Nâra’dan Osmanlar altına gıda yarıştık hacı murat beni geçemedi , tabi ya hacı murat beni geçebili mi , zatı beem beygir bakımlı olde sıra zatı beygiri ben zor gavzıom , koştukça koşce geliyo, hacı murat Osmanlar’a döndü , bende beygiri durdurdum, urdaki Osmanlar köprüsün yandeki çaya soktum beygiri, inanırmın dayıcem beygir suya giregirmez cızzz diye bi ses zatı u bayır birden duman oldu, beygirin nalları az galsın alev alceemiş ..  Soona semerden beygirin torbasını çıkadım al didim beygirin boynuna daktım sen bunu hakkettin didim.  Sona oturdum kendim bi cigara sardım.. anlebilcen dayıcem u zamanla başımdan böle bi olay geçti.. ben bita u beygir gibi beygir bulamadım bizim oolan..

*Nara( Şimdiki adıyla Yusufçamı) ve Osmanlar Sındırgı’nın köyleri

u zamanın berinde = o zamanlarda, o vakitlerde
şılak = Parlak, bakımlı
pindim = Bindim
urlara = Oralara
bene = Bana
didim = dedim
gıda = kadar (a sesi uzatılır)
zatı beem = zaten benim
gavzıom ( gavzamak ) = elinde tutmak, zaptetmek
u bayır = o bayır, oralar, o bölge
bita = bir daha
bizim oolan = bizim oğlan, bizim buraların evladı
“kıçına”, “inanırmın”, “hakkettin”, “anlebilcen” derken ordaki n harfleri nazal n ile okunacak..

Diğer bilmediğiniz sözcükler için şöyle Yöresel bir Sözlük oluşturduk, inceleyebilirsiniz..