Dokuma İşinin İlk Ustası ve İlk Mekik Hadisesi

Dokumacılığın tanımını şöyle yapabiliriz,
Dokumacılık bir halk sanatıdır. Halk sanatları insanların hayat ihtiyaçlarını karşılayacak faaliyetlerle başlar. En iptidai şekil olarak hammaddesi pek çok olmakla beraber başlıca yün, keten, ipek ve pamuğun bükülüp dokunmasıyla meydana gelmiş zamanla ihtiyaca göre değişmiş ve her milletin kültür ve refah seviyesine göre yükselmiştir.

Dokumacılığın ne zaman başladığına dair kesin hiç bir veri bulunmamakla beraber, çeşitli kaynaklar dokumacılığın pirinin Şit Aleyhisselam olduğunu ve ilk dokuma giysiyi onun giydiğinden söz etmektedirler. İnsanların giyinmek, örtünmek, ısınmak ve barınaklarında kullanmak üzere çeşitli bitkilerden ve liflerden yararlanarak gerçekleştirdikleri ilkel biçimlerde başlayan bugün bir endüstri olarak yerini bulan dokumacılıktan bir el sanatı ve endüstri kolu olarak söz etmek mümkündür.

Her mesleğin piri (ilk ustası) olduğu gibi dokumacıların piri de Şit Peygamber Aleyhisselam dedik..  Şit Peygamber, dokuma yapmaya başladığında; Tezgah, çıkrık, ip, masur (Sındırgı’da masır derler), elemli, mekik, kirman (İğ’de denir) gibi dokuma aletlerini kendi yaparmış. İlk ipler hayvan yününün kirmanda eğrilmesi ile elde ediliyor, tezgaha ipleri geriliyor, masuru mekiğe takılıyor, mekiği bir taraftan öte tarafa atınca mekik gidiyor ip çözülüyormuş. Sonra ayakçak ile ağızlık değiştirip mekiği ters tarafa atınca mekik gidiyormuş ama ip kopuyormuş. Şeytanda ip kopunca Şit Peygamberin karşısına geçer, kıs kıs gülermiş. Şit peygamber de üzülürmüş. Bir gün şeytan böyle gülerken Şit Peygamber (a.s) ALLAH’a (c.c) dua etmiş. Şeytan da olduğu yerden kıpırdayamamış. Şeytan Şit peygambere yalvarmaya, Allaha (c.c) dua etmesini, kendisinin serbest kalmasını istiyormuş. Şit peygamber (a.s) şeytana “mekiği ters atışta ipin kopmaması için bildiğini söyle o zaman ALLAH’a (c.c) dua ederim” diyor. Şeytan masurun mekiğe takılı ucundan yan tarafından delik açarak, ipi bu delikten, hüp diye içine çekerek dışarı çıkar diyor. Şit peygamber denileni yapınca mekik tezgahta gelip gittikçe ip kopmuyor, kumaş güzel dokunuyormuş. Şit peygamber de Allah’a (c.c) tekrar dua ederek şeytanın serbest kalmasını sağlamış. Burada bir noktayı hatırlatalım. İlk insan ve ilk peygamber Hz. Adem yaratılmazdan önce şeytan yeryüzündeki yaratılmışların hocası idi.

Kaynakça;
(Gürçay 1970:53)
(Elçin 1963:5)
Yaşar Keçeci 1933/2010