Sındırgıda Yaşam – Doğalşehir Rehberi SINDIRGININ EN BÜYÜK POPÜLER KÜLTÜR, HABER VE TURİZM REHBERİ ve YÖRESEL HEDİYELİK ÜRÜNLER PAZARI
Damızlık koyun, yetiştirmeye karar vermişseniz. Bu kararı aldıktan sonra damızlık koyunculuk yapacağınız yerin, iklim ve coğrafik yerine göre koyun ırklarını seçmeniz gerekmektedir.
Kısaca yurdumuzda hangi koyun ırkları hangi bölgelerde yetişir. Verim bakımından hangi bölgede hangi koyun ırkı yüksek seviyededir bir göz atalım.
AKKARAMAN: Daha ziyade Orta anadoluda yetişir. Beyaz renklidir ağız, burun, kulakları ve ayakları siyahtır. Yağlı kuyruklu bir koyundur.
| AKKARAMAN KOYUNU | DİŞİ | ERKEK |
| Canlı Ağırlık | 40-45 KG. | 60-65 KG. |
| Süt Verimi | 50-60 LT | |
| Döl Verimi | % 100 | |
| Yapağı Verimi | 1,5-2 KG. | 2-2,5 KG. |
İVESİ KOYUNU: Ekseriyetle Güneydoğu bölgesi Şanlıurfa, Gaziantep, Kilis ve Hatay civarında yaygın olarak yetişir. Beyaz renklidir, baş ve bacaklar kahverengidir. Bazı yerlerde sarıbaş denir. Dişileri boynozsuz erkekler boynozludur.
| İVESİ KOYUNU | DİŞİ | ERKEK |
| Canlı Ağırlık | 45-50 KG. | 60-80 KG. |
| Süt Verimi | 100-150 LT. | |
| Döl Verimi | % 140 | |
| Yapağı Verimi | 2-2,5 KG. | 3 KG. |
HEMŞİN KOYUNU: Doğu Karadeniz Bölgesinde Artvin ve Rize illeri – Kombine, et ve süt
Vücut sağlam ve orta iriliktedir. Genel olarak boyun kısa, göğüs nispeten dar, sağrı ve bacaklar orta yüksekliktedir. Sağrı cidagodan biraz yüksektir. Küçük kulaklıdır. Kulaksız koyunlar da bulunmaktadır.
| HEMŞİN KOYUNU: |
DİŞİ | ERKEK |
| Canlı Ağırlık | 55-60 KG. | 65-70 KG. |
| Laktasyon Süt Verimi | 110 (kg) | |
| Laktasyon süresi (gün) | 135- 170 | |
| Yapağı Verimi | 1,7 KG. |
KARAKAYA KOYUNU: Sinop’tan Trabzon’a kadar Karadeniz kıyı ve dağlık kesimleri ile Orta Karadeniz’in İç Anadolu ile kesişen Tokat ve Amasya çevresi – Kombine, et, yapağı ve süt
Vücut yapısı küçüktür. Bedeni yüksekliğine nazaran uzun, geniş ve derindir. Baş küçük-orta yapılı, dar ve kaba görünüşlüdür. Alında kâkül bulunur. Boynu kısa ve kalın, omuzlar dar, bacaklar nispeten kısadır. Vücut rengi genel olarak beyazdır.
| KARAKAYA KOYUNU | DİŞİ | ERKEK |
| Canlı Ağırlık | 40 KG. | 55 KG. |
| Laktasyon Süt Verimi (kg) | 40-50 | |
| Kuzu Verimi | 1.1 | |
| Yapağı Verimi | 2-3.5 KG. | 2-2,5 KG. |
KARACABEY MERİNOSU: Balıkesir Bursa civarında yetişir. Beyaz renkli ekseriyeti boynozsuzdur. Erkeklerde nadirde olsa bonuz görülebilir. Kuyruk ince yağsızdır. Damızlık merinos koyun larda yapağıda iyi hesaplanmalıdır.
| KARACABEY MERİNOSU | DİŞİ | ERKEK |
| Canlı Ağırlık | 60-70 KG. | 80-90 KG. |
| Süt Verimi | 50-60 LT. | |
| Döl Verimi | % 130 | |
| Yapağı Verimi | 3-3,5 KG. | 4 KG. |
KONYA MERİNOSU: İçanadolu da yetişir. Erkek ve dişileri boynozsuzdur. Beyaz renklidir. Kuyruk ince ve yağsızdır.
| KONYA MERİNOSU | DİŞİ | ERKEK |
| Canlı Ağırlık | 50-60 KG. | 70-80 KG |
| Süt Verimi | 40-50 LT. | |
| Döl Verimi | % 140 | |
| Yapağı Verimi | 3-3,5 KG. | 4 KG. |
MORKARAMAN: Genel olarak Doğuanadolu bölgesi illerinde yetişir. Erkek ve dişisinin renkleri kızıl ve mor dur. Yağlı kuyruklu bir hayvandır. Erkek ve dişilerin boynozu mevcuttur.
| MORKARAMAN KOYUNU | DİŞİ | ERKEK |
| Canlı Ağırlık | 50-60 KG | 70-80 KG. |
| Süt Verimi | 50-60 LT | |
| Döl Verimi | % 90 | |
| Yapağı Verimi | 2 KG. | 2,5 KG. |
DAĞLIÇ KOYUNU: Bu koyunda Marmara bölgesinin Anadolu tarafı ve Egebölgesi sahil kesimlerinde yaygın olarak yetişir. Başka bölgelerde verim açısından yetiştirilmesi zordur. Boynozsuz bir koyun ırkıdır. Erkeklerinde boynoz mevcut helozonidir. Yağlı kuyruklu bir koyundur.
| DAĞLIÇ KOYUNU | DİŞİ | ERKEK |
| Canlı Ağırlık | 40-45 KG | 60-65 KG. |
| Süt Verimi | 120-180 | |
| Döl Verimi | % 180 | |
| Yapağı Verimi | 1,5-2 KG. | 2-2,5 KG. |
KIVIRCIK KOYUNU: Trakya ve Ege bölgesinin üst kısımlarında yetişir. Dişi koyunlar beyaz rekte boynozsuz, erkeleri bonuzludur. Yağsız ince bir kuyruğa sahiptir. Et kalitesi yüksek ve lezzetlidir.
| KIVIRCIK KOYUNU | DİŞİ | ERKEK |
| Canlı Ağırlık | 40-45 KG. | 60-65 KG. |
| Süt Verimi | 60-100 LT. | |
| Döl Verimi | % 120 | |
| Yapağı Verimi | 1,5-2 KG. | 2-2,5 KG. |
SAKIZ KOYUNU: Ülkemizde İzmir – Muğla – Antalya ve Mersin civarında yetiştirilmektedir. Kökeni Sakız Adasıdır. Beyaz renklidir baş ve ayakları siyahtır. Dişi koyunlar boynozsuz erkekleri sipiral kuvvetli boynoza sahiptir. İkiz doğum yapma şansı büyüktür. Kuyruk ince ve yağsızdır. Adaptasyonu zor bir koyun ırkıdır.
| SAKIZ KOYUNU | DİŞİ | ERKEK |
| Canlı Ağırlık | 35 -40 KG. | 55-60 KG. |
| Süt Verimi | 180-200 LT. | |
| Döl Verimi | % 180 | |
| Yapağı Verimi | 1 – 2 KG. | 2,5 KG. |
Damızlık koyunculuk yapacağınız yöreye göre bu koyun ırkları ndan birini seçebilirsiniz. Damızlık hayvancılığı yaparken seçeneğinizi iyi belirlemeniz gereklidir.
Damızlık etlik koyun mu yapılacak yoksa,damızlık sütlük koyunmu yapılacak. Bunlara göre seçiminizi yapmalısınız.
Seçeceğiniz damızlık koyunlar genç, düzgün, kendi ırkının özelliğini taşıyan, hastalıksız ve verimi yüksek olmalıdır.
Seçilecek etçi damızlık koyun ırkları vücut yapısı iri, dolgun görünümlü olmalıdır. Irkının bütün özelliklerini taşımalıdır. Bütün koyunlarda etteki randıman % 48 ila 52 ortalamasındadır.
Sütçü damızlık koyun ırkları ise narin, ince yapılı arka bacaklardaki aralık geniş olmalıdır. Memeler düzgün ve yeteri büyüklükte olmalıdır. Sütçü koyunlar ekseriyetle bonozsuz koyunlardır.
Damızlık koyuna katılacak koç seçimide çok önemlidir. Seçilecek damızlık koç da ırkının özelliğini taşımalı vücudu düzgün ve intizamlı olmalıdır. Koçun yumurtalarına dikkat edilmeli, yumurtaların tamamen tobaya inmiş olmasına itina ile bakılmalıdır. İyi bakımı yapılan bir koç bir sezonda 30 ila 40 dişi koyuna aşım yapabilir.
Damızlık koyun için yaş ortalaması 6 ila 8 dir. koçlarda 4 ila 5 olmalıdır. Koç katımında 20 ila 30 koyuna 1 koç hesap edilerek katım yapılmalıdır.
İyi bir bakım ve beslenme ile karlı damızlık koyun yetiştiriciliği yapılabilir.
Damızlık koyun için Koyun Birliği ne kayıt olmalıdır. Hemen hemen bütün illerde damızlık koyun keçi birliği kurulmuş durumdadır. Yukarıda belirtilen koyun ırkları bölgenize göre seçilerek damızlık koyunculuk yapılmalıdır. Devletin damızlık hayvanlar için vermiş olduğu teşviklerdende yararlanılmalıdır.
