Milli Mücadelenin Kadın Önderlerinden: MÜCAHİT MAKBULE EFE

Gördes kızı Mücahid Makbule Hanım 1902 yılında Gördes’te dünyaya gelmiştir. Babası Ali ustalar sülalesinden Abdullah Efendi’dir. Kalabalık olan ailenin küçük bir çiftliği ve arazileri vardır. O zamanki her Gördesli kadın gibi Makbule Hanım da ata binmesini ve silah kullanmasını daha küçük yaşlarda öğrenmiştir. oniki yaşlarında iken babasını, kaybettiği için ağabeylerinin himayesinde büyümüştür.

1921 yılında Usturumcalı Halil Efe ile evlenmiş iki ay sonra da kocasıyla beraber akıncı olarak dağlara çıkmıştır. Müfrezelerle beraber, Demirci, Gördes, Simav, Bigadiç ve Sındırgı dağlarında sürekli dolaşan ve çok cesur olan Makbule Hanım, müfrezeleri en ümitsiz zamanlarda cesaretlendirmiş, her yerde her müsademede kahramanca savaşmıştır.

Düşmanla birkaç büyük muharebede bulunmuş, iki defa kocasıyla beraber pusuya düşmüş, fakat hiç bir zaman metanetini kaybetmemiş, telaş göstermemiştir.

Güvemdere Muharebesinin kazanılmasın­da cesaret ve kahramanlığı ile büyük rol oynayan,   geri çekilen müfrezelerimizi cesaretlendirerek düşmana yeniden taar­ruz etmelerini sağlayan Makbule Hanım’ hatıralarında İbrahim Ethem Bey şu şekilde tarif etmektedir.

Kendisi siyah pantolon ve ceket ve uzun bir manto giyer, ayağında daima çizme ve başında da siyah başlık ve daima örtülü olup, yalnız gözleri meydanda bulunur. Kısa bir Japon filintası taşır ve düşmandan itinam olunmuş güzel bir doru ata biner ve daima müfrezenin dümdarı olarak kalırdı.

Efradın çoğundan iyi ata biner, tehlike anında en evvel silahı eline almış görülürdü.

Dağ hayatının sıkıntı, zorluk ve tehlikelerine ve bütün ısrarlarına rağmen asla kocasından ayrılmayan Makbule Hanım, 17 Mart ‘1922’de Akhisar-Sındırgı arasında Koca Yayla’da düşmanla girişilen bir çarpışma sonucu şehit olmuştur.

Mezarı Koca Yayla ‘da bulunan Mücahid Makbule Hanım’ın defin merasimini İbrahim Ethem Bey aşağıdaki satırlarla anlatır.

“Defnederken bütün efrat çocuk gibi ağlıyordu. Nasıl ağlanmasın ki, sekiz ay dağlarda, karda, çamurda bizimle beraber gezmiş, yatmış ve düşmanla harp etmiş, kadın olmakla beraber mili istiklâl mücadelesinin muvaffakiyetle neticeleneceğine kanaat getirerek azım ve sebat ile erkeklere büyük bir numune ve medar-ı teşvik olmuş bir arkadaşı kara toprağa, kanlı elbiseleri, kanlı çizmeleriyle gömüyor ve zevci de mezarın başında kendinden geçmiş olduğu halde avazı çıktığı kadar feryad ederek, ağlıyordu.

Nasıl ağlanmaz ki 22 yaşında dan genç Gördes kızımın gür ve kumral saçları başın­dan  ileri yere  uzanmış, zalimi düşman kurşununun akıttığı beyni bu uzun. saçlar üzerine bir nur gibi akmış, hayata doymak değil, hayatin zevkini henüz tatmağa başlamış ve görmüş, gözleri yarı açık, süzgün ve ağlar bir vaziyette.

Bu ilahi manzara, bu levha-i hazin ve matem karşısında ağlamamak mümkün mü? Evvela Türklük Türk kadınlığı, saniyen, Gördes salisen ailesi, Makbule Hanım’la ne kadar iftihar etse sezadır.

Bu asırların, batınların nadir yetiştirdiği mücadele-i millîyenin doğurduğu bir zâde-i fıtrat idi. Öyle ümit ederim ki şu kadının namı hatıra-i millette unutulmaz…”

Sındırgı Koca Yayla Muharebesinden sonra Halil Efe, eşi Makbule hanımın aziz naşını bilinmeyen bir yere (Yunanlıların eline geçmemesi amacıyla) gizlice defnetmiş ve kabir yeri bir sır gibi saklanmıştır. Şehit Makbule hanımın mezar yerinin nerede olduğu konusu tam yetmiş sekiz yıl bir sır olarak kaldıktan sonra Haziran 2000 de zamanın Balıkesir Ordu Donatım Okulu Komutanı Sayın Tüm General Kâmil Erdal Sipahinin ve merhum İbrahim Ethem AKINCI nın oğlu Sayın Burhan Cahit AKINCI’nın gayret ve teşvikleri ve Balıkesir Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi okutmanı Zekeriya ÖZDEMİR in çalışmaları sonucunda, harlak deresinde Derecatı mevkiinde bulunmuştur. Mezar yerinin tespitin de, Kocayayla müsademesinde bacağından yaralanmış olan ve halen sağ olan Çorlulu Mehmet Çoban ile aynı yerden Mahmut Altındağ’ın ve Şahinkaya köyü Muhtarı Kemal Ağışın büyük yardımları olmuştur. Sındırgı Kaymakamlığı tarafından basta Mücahit Makbule Hanım ve Kırkağaç’ın İlyaslar köyünden Fehime Hanımın mezarları olmak üzere bütün şehitlerimizin mezarları yeniden yapılmıştır. Yine Sındırgı Kaymakamlığı tarafından, tüm Kuvâ-yi Milliyecilerimizin aziz hatıralarına atfen Kuvâ-yi Milliye Anıt parkı yapılmıştır.